Son yıllarda Orta halli ülkelerde ve Dünyanın değişik yerlerinde meydana gelen Ekonomik dalgalanmalar ve döviz, altın, borsa gibi finans piyasalarının değişikliğiyle ilgili Ekonomist-iktisatçı M.Burak açıklamalarda bulunarak maalesef doğal kaynakların laneti var gibi düşünmemiz gerekir diyerek konuşmasını şu şekilde sürdürdü. Bu olayı 2 gruba ayırmamız gerekir.
1.cisinde; Kaynakların laneti asılında, doğal kaynak zengini ülkede biriken yüksek yabancı para miktarının etkin bir şekilde değerlendirilmemesi sonucunda oluşur. Pekâlâ, bu yabancı para mevcudu yatırıma ve refah arttırıcı politikalara yönlendirilirse hem kaynakların lanetinin sebep olduğu bozucu ekonomik etkiler ortadan kalkacak hem de ülkedeki yatırımlar ve refah düzeyi artacaktır.
1970´li yıllarda Hollanda da kuzey denizinde petrol bulunduktan sonra yaşandığı için bu olaya Hollanda da Hollanda hastalığı denmiştir.
Rusya´daki kaynakların laneti olgusunda Rusya´da ki petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artış reel efektif döviz kurun değerlendirmekte ve uluslararası rezervleri de artırmaktadır. Bu da cari dengenin fazla vermesine sebebiyet verir. Ancak, reel efektif döviz kuru ile cari denge negatif ilişkilidir.
Bundan dolayı enerji fiyatlarındaki artışa yansıtılmamıştır. Enerji fiyatlarının daha düşük bir düzeyde dengelenmesi halinde ve reel efektif döviz kurundaki artışın ticaret koşullarını daha da bozması durumunda şiddeti artacaktır. Rusya´da ki bu durum aynı Hollanda da ki durum ile benzerlik gösterir.
DOĞAL KAYNAKLARIN LANETİNE I ELEŞTİRİM
Ülkede yabancı paranın artması ne kadar iyi bir durum gibi gözükse de aslında ithalatı arttırdığı için ihracata yönelik sektörlerde baş gösteren sektörlerde olumsuz durumlar yaratır bu durum ülkenin cari açık vermesine ve ithalata ikame sektörlerde ciddi daralmalara yol açar ve işsizlik artar.
DOĞAL KAYNAKLARIN LANETİ II
-Doğal kaynak laneti doğal sermaye bakımından zengin ama fiziki ve beşeri sermaye gibi diğer faktörleri yetersiz olan ülke ve bölgeler için öne sürülen bir hipotezdir. Doğal sermayenin bol olması fiziki, beşeri ve yabancı sermaye gibi diğer faktörleri dışladığı belirtilmektedir.
-Ülkenin sahip olduğu doğal kaynakların ekonomik büyüme ve kalkınma sürecinde önemli bir üretim faktörüdür. Bunu plansız ve bilinçsiz bir şekilde gerek aşırı kullanımı ve gerekse de israf edilerek kullanımı ülkeleri kalkınamama gibi önemli bir sorunla karşılaştırır. Bu doğal kaynakların bu şekilde bilinçsizce kullanılması ülkenin kalkınmasının yanında büyümenin de sürekli olmasının önüne geçer buda doğal kaynak laneti hipotezinin gerçekleşmesine neden olur. Avrasya bölgesi iyi bir doğal kaynak donanımına sahiptir. Avrasya Bölgesinin ekonomik büyüme ve kalkınmasının devamlı olması için bundan sonraki zaman diliminde öncelikle aşırı doğal kaynak kullanımından vazgeçerek israf etmeyecek ve ekonomik büyüme için elindeki imkânlar ile diğer sektörlerin de gelişmesini sağlaması gerekmektedir.
Bol miktarda doğal kaynaklara sahip bazı ülkelerin kaynakları israf etmesi üzerine genellikle; Hollanda Hastalığı mekanizması, yolsuzluk, iç savaş ve çatışma riski gibi durumlara bağlı olarak gelişmektedir.
DOĞAL KAYNAKLARIN LANETİ II ELEŞTİRİM
Kaynaklar daha planlı ve bilinçli kullanılırsa daha sürdürülebilir bir Kalkınma imkânını yaratır. Diğer bütün imkânları büyük oranda doğal kaynağa dayalı büyüme ve kalkınma anlayışıyla heba etmeden sürdürülürse doğal kaynak laneti hipotezi çürütülmüş olur.
